Mokuso

Bij aanvang en/of beëindiging van een les wordt er vaak een ‘bezinningsmoment' ingelast. Daar zijn niet geheel terecht twee termen voor in omloop: zazen en mokuso . Bij zazen zit men in de lotushouding en bij mokuso zit de deelnemer in de seiza -positie; het doel van zazen en mokuso is echter verschillend. Zazen staat in het kader van een Zen-training. Dat is het doel van de oefening. Mokuso wordt beoefend in de dojo en staat in de context van de budo -beoefening. Het doel van de oefening is hara - het dragende midden - te verwerven, met een geduldige, kalme en onverstoorbare helderheid van geest. Mokuso is een gedeelte van de mentale training, mushin , dat afkomstig is uit het Zen-boeddhisme en Taoïsme. Mu betekent hier ‘leeg' – het gaat om een onbevangen toestand van de geest.
Van daaruit ontstaat de mogelijkheid te reageren op situaties zonder aardse belemmeringen als angst, onlust, verwachting etcetera. Meer in het algemeen is het een moment om het dagelijks leven achter zich te laten en zich te concentreren op de budo -training, of – aan het einde van de training – alles wat aan de orde is gekomen nog eens rustig op een rij te zetten en vast te houden voor de toekomst.
De tijd kan niet worden teruggedraaid. Is een ogenblik voorbij, dan kan het niet herhaald worden. In zen ziet men in, dat er in het leven geen tweede kansen bestaan. Daarom streven mensen die zen beoefenen ernaar aan elk ogenblik, aan elke activiteit, hoe onbenullig ook, de volle aandacht te schenken. Men moet zich bij elke activiteit volledig inzetten. Elke daad moet zó uitgevoerd worden als of het de enige is die men op aarde uitvoert.